Roztwory

Sole, cukry i inne związki są rozpuszczone we wszystkich płynach komórki. Sprawiają one, że wnętrze komórki ma charakterystyczne ciśnienie osmotyczne. Kiedy komórka zostanie umieszczona w roztworze o identycznym ciśnieniu osmotycznym jak w jej wnętrzu, to nie wystąpi dominacja przemieszczania się cząsteczek wody w żadnym kierunku, więc komórka nie będzie się kurczyć ani powiększać swoich rozmiarów. Taki roztwór nazywa się izotonicznyni; jego stężenie jest równe stężeniu płynu w komórce. Zwykle osocze krwi i wszystkie inne płyny pozakomórkowe są izotoniczne w stosunku do płynów w komórkach: woda występuje w takim samym stężeniu jak w komórkach. Roztwór 0,9% chlorku sodu j est izotoniczny dla komórek ludzkich i zwierzęcych. Umieszczone w nim ludzkie erytrocyty nie będą się kurczyć ani pęcznieć. Jeżeli płyn wokół komórki będzie miał wyższe stężenie rozpuszczonych substancji niż w jej wnętrzu, to będzie również miał wyższe ciśnienie osmotyczne; będzie hipertoniczny w stosunku do płynu komórki. Istnieje w nim mniejsze efektywne stężenie wody niż w komórce, więc umieszczona w nim komórka zacznie się kurczyć w wyniku utraty wody wskutek osmozy. Ludzkie erytrocyty umieszczone w roztworze 1,3% chlorku sodu kurczą się i w końcu zamierają. Jeżeli natomiast otaczający komórkę roztwór będzie mniej stężony niż jej cytoplazma, to będzie miał również mniejsze ciśnienie osmotyczne, czyli będzie hipotoniczny w stosunku do niej.